تـئـی دوری پــمـن مـشـکـل

گـو من دارگ نـه بیت ای دل

منی سسا سما شنـگ ایت

دل ء واهـگ مه بنت حاصل

عارف حلیم

بلوچستانےتاریحے سرا گونڈین چمشانکے

بلوچستان شاهگانین سرڈگارایت و دراجین تیاب کرے ء (کم چه کم 700میل) گون تلاهین ریکان , واهند انت.
هنچوش که شما درستان زان ات ,بلوچ سرڈگارمان سے ملکانی تها بهر انت, بلے مرچی مان ادان روایرشتی بلوچستانء بابتء که گون ایرانء هورانت گون یک و دگرا تران کنین. بازین تاریخ زانت گشنت که مغربی بلوچستان، بلوچء اولی و اصلی بنجل و بنجاه بوتگ و همے پیما بلوچانی جنگی شاعری که مئے پت و پیرکان مان وتی ڈوبران پهریزاتگ وتا ما را رسینگ انت همیشی ء شون دینت.
نه تیوکا مئے وتی شاعری ،بلکین هما کهنین تاریخ که دری زوراکانی لشکر کشی و ارش ء داستانان بیان کننت مئے سرزمینء سراکیامنیانی دورء افسانوی بادشاه کیقبادء لشکرکشی و گون مکرانءشاهءجنگ،انوشیروان ساسانیءارش و بلوچانی چک چین کنگء بگر تا قاجار و رضاشاه ء ارش و بلوچ سرزمینء سرا قابض بیگ.
اے درست پیش دارنت ، اے سرزمین که مروچی اودان بلوچ جه منندانت و دنیاء آئیء بلوچستان ء نامء زانت،بلوچء هند انت،بلوچء سرڈگارانت منیگ و تئی ملک انت، بلوچء پت و پیروکی میراث انت وبلوچء چک و اوبادگ آییء وارث انت.
مروچی ادان مقصد و مراد تاریخء بیان کنگ نه انت. بلئے گون شمئے اجازتء تیوکا یک و دو سرگوستانی باروء اشاره کنان، یکے بلوچستانء سرا قاجارانی حکومتیء بابت ءانت که مئے لهتے واننده که آهان گیشتر ایرانی تاریخ نبیسانی کتاب ونتگ انت(شما زانت که ایرانء چه حکومتانی نیمگا گیشترین تاریخ نبیس په تاریخء جعل کنگء مجبور کنگ بیتگ انت) همے باورا انت که بلوچستان پرشین امپراتوریء بهرے بیتگ و رندترا قاجارانی هم دائریکٹ حکومتی بیتگ.
ما گشین اے گپ راست نه انت ،اگن په ایشیء که همساهگین ڈڈترین امپراتوریء بلوچ سرڈگارء سرا ارش کتگ و فاتح بیتگ،ما بمنین هماییء بیتگ و هست انت، گرا همے ملک که مرچی ما اییء ایران گشین، تاریخء دراجیء گیشترین وهدء دری امپراتوریانی دستء چیرا بیتگ؛ چه اسکندر و آییء جانشینان بگر تا عربانی حاکمی و رندترا مغل و سنٹر اشیاء و ترکانی حکومتی و بالا دستی.نی شما به گش ات ایران کئی پلوء بندگ ببیت.
ما زانین که قاجارانی وهد په وهدء ارش و لشکرکشیانی سببءآسرء1849ء بمپورءگرگء سوبین بیت انت و 1871قاجار وانگریزان بلوچستان بهر کت،بلوچ نه وتی ایردستیء منوک اتنت و نه چه اے بهر و بانگء وش.په وتی راج وملکءآزاتیءبرجاه کنگء،جد و جهد دیما برت انت.ادان میر بهرام خان بارانزهی و حسین خان ناروییء نام گرگ کرزنت و آهان گون وتی واک و توانء قاجارانی خلافء جنگ کت. بلوچستانء سرا قاجارانی تیوکا په نام حکومتی ات ،حقیقتء بلوچ تا مزنین حدیءوتی واجه وت اتنت.
میر بهرام خان ء گون انگریزان هم جنگ دات و 1915ءانگریزان مان کیچء پروش وارت.هپت مئی 1916ء بلوچ و انگریزانی (کولونال دیو) درمیانء قراردادے دستخط بیت که انگریزان مغربی بلوچستانء سرا میر بهرام خانء حکومتی من ات.
میر بهرام خان 1921مان بمپورء بیران بیت،چه آییء رند، وهدیکه میر دوست محمد خان حاکم بیت،آییء وتارا بلوچستانءشاه جار جت کم و گیش و درستین مغربی بلوچستانءیکجاه کنگء سوبین بیت وتان1928ء بلوچستان آزات ووت واکین ملکے ات.
رضاشاهء لشکرکشیء دیما اشتگ، دوست محمد خانء جنگ یک نیشنلسٹ و راجی جد وجهد و جنگی ات،اشیء تیوکا ما نه گشین بلکین سلیگ هرسینء سرچ هم همشء پیش داریت، و همے گپء منیت.
رند چه دوست محمد خانء پروش ورگء هم بلوچان وڑے نه وڑے ایرانی واکانی خلافء جنگ و جد وجهد کت.جما خان اسماعیل زهی و جیند خان یارحمد زهی 1931ءمان سرحدء،مهراب خان نوشیروانی 1938ء مان کوهکءو همے داب مان جاسک و قبله زمینء میرزا برکتء تا وتی وس و واکا جنگ دات.
وهدیکه رضاشاهء وتی واک وزوراکین حکومت،بلوچ و بلوچستانء سرا برجاه کت،بلوچ و بلوچستانء پجارئ بیگواه کنگء چن و لانچء گلایش بیت انت.بلوچستانء هند و جاگاهانی نامانی بدل کنگ بنگیج بیت.
بلوچستانے بازین هند و دمگے دگه استانان گون هور کنگ بیت انت، بازین بلوچے،مان همساهگین عربی ملکان و سندء دران ڈیهه بیت انت.
پهلوی رژیمء دورء، ملکے که میان استمانی پرء ایرانء نام ء زانگ وپجاه آرگ بیت،اے ملکے حکومت و آییءنان وارین روشنفکر و تاریخ زانتان ،حقیقتانی چیردیگ،تاریخء جعل کنگ و اے دگه ایردستین راجانی زبان ودود و ربیدگ و تاریخء بیگواه کنگ ء کوشش ء بنگیج کت.
مان چشین جاوران، گون دادشاهء واقعهء مان کراچیء بلوچ روشنفکرین ورنایان، شاهء رجیمء خلافء جدوجهدی بنگیج کت که رند ترا همے جدوجهد دیماترا شت و جبهه تحریر بلوچستان(بی ل اف) جوڑ بیت و عراقء مالی کمک و ریڈیوء امکانات داتنت و تان 1975ء وهدیکه ایران واعراق< سهل بیت،بی ل اف ء جد و جهد و جوش سارت بیت،بلئے چه همشان یک گروپے رحیم زردکوهیء سروکیءمان بلوچستان‏ء اولی سیاسی تشکیلات ء بن هشت، «بلوچستانء راجی زرمبش» ء نامء ایر کت.
1979ء انقلابء رند،بلوچ ورنا و روشنفکرانی تها راجدوستی و راجی فکرو شعورء جاه جتگ ات، همے سببء مختلفین فکرء ورنایان سازمان دمکراتیک مردم بلوچستان جور کت.بلے په باز بژن و اپسوز گشگ بیت انت پیش چه اشی که اے نوک ودی بیتگین سازمان بلوچان یکجاه و جد وجهدء سروکیء بکنت، ایرانء سرتاسری سازمانانی ردین سیاستانی هرجان و پرشت و پروش بیت و دیما نشت.
هنچو که ما و شما درست زانین، گون ایرانء اے دگه راجان هور،بلوچانی هم درستین واهگ و امیت په وتی حقانی رسگ و شرترین و آزات ترین زندیء اشکند بیت انت. اے نوکین نام گپت و وتگڑین ملایانی حکومتء چه هما بنگیجء، راجانی حقانی منگ و آهان مان حکومتء برابرین بهرء دیگ و شریک کنگ ءبدلء، آهانی گیشترین ایردست کنگ دود و ربیدگء گار کنگء،لانک بست و گر و بند و کشت و کوشء گلائیش بیت. اے ناروائیانی احساس و مارشت ات که رحیم زردکوهیء گون وتی سنگتان یک برے پدا لانک بست و تپنگ کوپگ ء کت و په بلوچء وتی ساه ندر و په بلوچستانء تنیگین زمینء وتی هون ریتک انت ، ڈگار نمبگ کت و چه همے نمبء بلوچستانء راجی زرمبشء سیاسی برنامهء تج جت و رست که مان روایرشتی بلوچستانء تاریخء اولی برنامه ات که بلوچ راجءواهگانی شون دیوک ات.
بلوچستانء راجی زرمبشء اڈ بیگ و آییء راجی برنامهء شنگ بیگ یک سکینے ات که آییء سببء دگه بازین بلوچ روشنفکر،راجی فکر و مارشتء نیمگا آتک انت و دگه هم راجی تشکیلات و گروپ جور بیت انت.
( چه مروچیگین دیوانء وهدء وسء نه انت که درستین موضوعانی سرا گپ ببیت،بس اشاره کنگ بیت)
چه انقلابء بگر تا هنی،وتگڑین ملایانی رجیمء هروهد سیاست و پالیسی همے بیتگ که په زانت بلوچ و بلوچستان دالچار کنگ بیتگ و گون مارا ظالمین ماتوئی وڑے رفتار بیتگ و بیگءانت.بلوچستان انگت هم ، ایرانی پشت کپتگ ترین و وارترین دمگے انت.سیاسی آزاتیان بل، دود و ربیدگی آزاتی هم نیست، بلوچی وانینگء بل، بلوچی زبانء تاک و ماهتاکانی شنگ کنگء هم نئیل انت. حکومتی مزنین کارانی سرا بلوچ گندگ نبییت انت.
نوک پیدا بیتگین چکانی مرک و میر چه ایرانی درستین دمگان، مان بلوچستانء گیشترین انت. بلوچستانء زانتجاهانی بزان یونیورسیٹیان چه ده هزارا گیش اسٹیوڈنٹ هست، بلے بلوچ چه 200ء هم کمتر انت.لیڑیسی ریٹ درصد باسوادی بلوچستان ء جهل تر انت، وانگ و اسکولانی استندارد چه ایرانی اے دگه هندان ، مان بلوچستانء جهل تر انت.
نادرجاهانی حالء و هر کس سهیگ انت،یکے و اسپتال کم انت و اگن نادراهیء اسپتالء برسین انت، اگن بهتی شر انت گڑا سلامتیء درکئیت و اگان نه گیشترین بیمار یا بدتر بنت یا آهانی لاش درکئیت، شرین و متخصص ڈاکترانی نه بیگ ء سببء . چه رجیمے نیمگا بلوچستانء ڈالچاری و بلوچانی سرا ظلم و زوراکی هما حدء رستگ که بلوچ زاننت که چه اے رژیمء هچ شریء امیت نیست انت.
اے رجیم هچ وڑین سیاسی اختلافیء چه بلوچانی نیمگا سگ ات نه کنت و چه بلوچانی کشگ و بیگواه کنگء هچ پیما چک و پد نبیت انت.
چوکه:
- مولوی عبدالملک مان کراچیء
- دکتر صیادء چیرکائی شهید کنگ و آیی ء لاش مینابء ارگ و دور دیگ
- چنت سال پیش گورناگ(سرباز) ء دراهین میتگء پروشگ و هاکء برابر کنگ
-2002ء کنرکء واقعه
-2003ء سراوانء بیگناهین مردمانی کوش
-2005ءچهبارء گریب و نیزگارانین مردمانی کلین لوگانی پروشگ و زمینان په وتا دست گرگ
- دگه هنچین بازین انسانی حقانی پادمال کنگ
اے درستین چیز پیش دارنت که بلوچ هچ پیما اے رزیمء منوک نه انت، و هر وڑے که آهانی دست برسیت وتی نه وشی ء درشان کننت،برے برے چشین نه وشیانی درانگاز کنگ دردناکین آسرے کارانت. چه دوئین نیمگا انسانی هون رچیت،چک چوره، جنین جنوزام بنت و ما په وتی نازاکین چکان تلوسنت و پلپٹ انت. بلے اے درست همے ناهودگین و انسان دشمنین رژیم سیاست و کارپدانی آسر انت، اگان نه مروچیگین دورء مان بیست و یکمی سدیء گون گپ و تران و سیاسی مذاکرات یکدگرء منگ و احترام کنگء گیشترین و مسترین جیڑه گیش و گیوار کنگ بینت.
مروچی ما شریء گندگائین، هما دولت و سیاستمداران که راجی حق اش من اتگ و قبول کتگ،اڑش په تران گیشینتگ انت چو که چکوسلواکیه ات، و آ جاهے بالادستین راج اے دگرانی وجود وحقانی منگء تیار نه انت،باید انت چه یوگوسلاویهء جاوران سبق بزیرانت.
ما ایرانء هنی نه لوٹین که چک و سلواک بیبیت؛(هنی دوئین ملک یوروپی یونینء هورانت) و چنڈ چنڈ ببیت و نئیکه ایرانء تها نشتگین راج په یکدگرء هونان تنیگ و په کشت و کوشء به لانچ انت.
ما گشین که ایرانء حاکمین یا بالادستین راج اے دگران برابریء بنیادء به منیت و هوریگء چه اے انسان دشمنین رژیمء نجات پیداگ بکننت و هر راج وتی سرزمینء وتی واجه وت ببیت و هوریگء یک هنچین سیستمےء بنیادء ایر بکننت که درستانی دلء برابری وبراتیء مارشت تج بجنت و ردوم بکنت.

balochi_culture] Shaheede Watan Nwab Akbar Khan Bugti

c=ch, i=ee, u=oo

Perband
Mubarek Qazi

Daan kuccagaan aasey balit tao zendagay
daan borzaa estaaley camit tao zendagay

daan bolboley porsig bit tao zendagay
daan jangal a aaskey carit tao zendagay

daan aasmi polley srapit tao zendagay
daan kohsaraan grandey kapit tao zendagay

daan bazgarey paataan gwapit tao zendagay
daan shwaanagay meyshaan zarit tao zendagay

daan rendi diwaaney jamit tao zendagay
daan qaol o eqraarey t'ahit tao zendagay

daan aasheqey arsaan shalit tao zendagay
daan shaae'rey she'raan goshit tao zendagay

daan rouc gardeshtaan gwazit tao zendagay
daan shap goun waabaan enserit tao zendagay

By courtesy of monthly Balochi
August 2006

بلوچستان ! بلوچستان
مــئــی نـــام ءُ نــنــگ ءُ بــرزیــن شـــان
مــئــی هــد ءُ گــوشـت ءُ هـون ءُ ســاه
در آهـــــتــــگ اچ تـــــئـــــی حـــــــاک ء
تــوئـــی مــئــی مـــات و ســیــریـن لاپ
بــه بـئـی سـر سـبـز ءُ هــــم شــــاداب
بلوچستان ! بلوچستان
تــئــی مــاهــیــن جــنــک چـــو هـــور
پـــــه لـــج ءُ غــیــرت ء مــشـــهـــــــور
تـــــئـــــی بــچ نــــنــگ ءُ نـــامــانـــــی
مــــراداریــــن کــــلامــــــــــانــــــــــــی
تــــئـــــی آزاتـــــی ء پــــــــــانــــــــــگ
کـــن انـــت مـــــال ءُ ســــر ء قــربـــان
بلوچستان ! بلوچستان
بـــچــنــدی بــیــرک ات بـــــــــــــــرز ء
چــه هــنــدو کــش تـــان الـــبــــــرز ء
چـــه هــیــلــمــنــد تــازر ء ســـوزیــن
بــلــوچ بــول بــنــت شــکــر لـــوزیـــن
تــــئــی نـــــام و نــــشــان دائــــــــم
تــئــی شــان و شــرف قــائـــــــــــم
بـــــه بـــــیــــت تـــــــــان دور ءُ دوران
بلوچستان ! بلوچستان

بلوچستانءِ تاریخ
نبیسوک: میر گل خان نصیر
رجانکار: ناصر محتشمی
سیمی بھر
بلوچانی حکومتءِ بُنگیج
بلوچانی حکومتءِ تاریخ گؤں "برزکوھی" یا "براھوئی" ٹکءَ بنگیج بیت، اِشاں ھمایان اَنت کہ باز پیش چہ رندانی ٹکءَ، کلاتءِ کَش و کِرّاں آتکگ و آباد بوتگ اَنت، و چوش کہ نبیسگ بوتگ، اِے زمانگءَ سیوا نامے چہ ھندو دراویدی ٹکءَ کلاتءِ حکومت اَت ـ کساس پانزدھمی سدیءِ میانجیءَ مُغلانی آیگ دیم پہ ھندوستانءَ بنگیج بوت و سیواءِ راج چہ اِشانی زھمانی زھہءَ نہ رکت اِتنت ـ اے زالم و زوراک و تارجگر و نیم وحشین مُغلان َسیواءِ راجءَ مزنیں پروشے دات و آیانی بادشاھیءِ تھت اِش ھم پچ گپت ـ کلاتءِ سرا زالمیں مُغلانی حکومتی بنگیج بوت ـ چوش کہ مُغلانی جنگی حکم اَت، سیوائی دراویدیانی پیرمرد و زالک، چک و جنین درستان اِش وتی زھمانی زھہءَ دات و ورنایان اِش ھم کشت اَنت ـ
میرو
ھرچہ کہ میر کمبرءِ رندپداَت و آییءِ چُک و اوبادگ اِتنت، رَند چہ آیی میروانی مشھور بوت اَنت و اے زمانگءَ براھوئی ٹک بلوچانی سردارت ـ میرو وھد شناس و سکیں بھادرے بوتگ ـ آیی چہ اے جاورانی بدلیءَ سوب چست کنگءِ کوشش کت، و ھالات و جاورانی مطابقءَ آییءَ وتی بھادریں لشکر زرت و گوں مُغلانی بست و جنگءَ گلائیش بوت، و پہ آیانی وشنودی و رازی کنگءَ چپر، زیارت و دشتگورانءَ چہ دراویدیاں و ماراپ، سیاہ کنب، گدر و سورابءَ چہ جدگالانی دستءَ زت و آیانی درپدر کت اَنت و وت اے دَمگءِ واھند بوت ـ گڈ چہ اے بدلیاں میرو گوں وتی راجءَ سک واکدار بوت ـ
چنت سالءَ رند کہ مُغلاں ایرماد بوت اَنت و پہ ھندوستانءِ حکومتیءَ دلچسپی اِش بوت، کلاتءِ حکومتی نزور بوت ـ ارغوانءِ لشکر چہ کندھار چست بوت و کلاتءِ سرا اُروشی کت ـ اے وھدا مُغلاں نزوراِتنت پروش اِش وارت، زنوّن بیگ ارغوان کلاتءِ تھتءَ گپت و واھندی کت ـ اے وھدا سردار میرو بیراں بوتگ اَت، بلے آییءِ بچ میرعمر بلوچانی سرداراَت ـ رند چہ اِدا بلوچانی حکومتیءِ تاریخ بنگیج بیت ـ
(1) میر عمر
میر عمر، میروءِ بچ گڈ چہ پتءِ بیرانیءَ سال 1511ءَ پہ بلوچانی سرادریءَ گچین کنگ بوت ـ میرعمر وتی پتءِ وڑا ھم باز ھژار و وھد شناسیں مردے بوتگ ـ چہ بازیں سوبمندیں جنگاں کہ گوں جدگالان کنت، راجءِ تھا آزیز بیت ـ اے زمانگءَ زنّون بیگ ارغوان چہ کندھارءِ حاکمءِ، شاہ بیگ ارغوانءِ نیمگءَ کلاتءِ حاکم اَت ـ میرعمر اے وھداں سوراب و نغار نشتگ اَت، بلے پہ وت چن و لانچ کنگااَت کہ پدا کلاتءَ چہ ارغوانءِ دستءَ پچ بگرایت ـ
سال 1530ءَ وھدیکہ کامران مغل ارغوان خاندانءَ ماں کندھار پروش دات، گڈا زنّون بیگءِ واک ھم ماں کلاتءَ کمزور بیت ـ میرعمر ھمے روچانی ودارءَ کنگا بیت، وتی بھادر و دلیریں لشکرءَ زوریت کلاتءِ سرا اُروش کنت ـ زنّون بیگ باز جھد کنت، بلے آزمودہ و بھادریں بلوچانی دیما گیشتر داشت نکنت، پروش وارت و دیم پہ افغانستان تچیت ـ میرعمر کلاتءَ پچ گریت و بلوچانی ھکومتءِ بنردءَ ایر کنت ـ
سردار شیھک رند و گوھرار لاشاریءِ اروش کلاتءِ سرا
اے زمانگءَ سرادر شیھک رند گوں وتی بچءَ میرچاکر و میرگوھرام لاشاری گوں وتی ٹکان چہ مکرانءَ چست بوتگ اِتنت و دیم پہ جھلاوانءِ کھچر و ملگزاران پہ مال جنی و کھچری آتک اَنت ـ وھدیکہ میرشھیک رند و میرگوھرام لاشاری سھی بوت اَنت کہ میرعمر کلاتءَ گپتگ و حکومتی کنگااِنت، گڈا چہ وتواھی و حسدانی آسءِ گرمیءَ ھژم گپت اَنت و پہ میرعمرءِ پروش دئیگا لانچ اِتش ـ پہ اے ھاترا کہ میرشیھک رند و میرگوھرام لاشاری وتا درستیں بلوچ ٹکانی سردار زانت، و اے چیزاِش اوپار کت نکت کہ دگہ کستریں ٹکے مئے سردار ببیت ـ اِشانی زندا درآمدانی سرداری بزان پہ رند و لاشارءَ سکین بدیں ھبرے بوتگ ـ گُڈ چہ اے ھالءَ میرشیھک رند و میرگوھرام لاشاری وتی مھلوکءَ چہ کوہ و کوچگاں چت و مچ کت اَنت و گوں مزنین لشکرے کلاتءِ سرا اُروش اِش کت ـ
چونائیءَ بلوچانی نام وت ماں وتی جنگانی تھا پہ بدی گرگ بیت ـ میرعمر گوں آیاں دیم پہ دیم بوت، کلاتءِ دیما مزنین جنگے بنگیج اِش کت، آسرءَ میرعمر ٹپی و بیران بوت ـ آییءِ ٹکءَ ھم پروش وارت و درپدر بوت اَنت ـ میرشیھک و میرگوھرام کلاتءَ گپت و تھتءِ سرا نشت اَنت ـ میرعمرءِ جنءَ مھنازءَ وتی یکیں بچ بجار کہ آ وھدی کسانین چکے اَت زرت و مستونگءِ نیمگءَ شت و اودا خواجہ خیل ٹکءِ میار بوت ـ
(2) کلاتءِ سرا میرچاکر و گوھرام ءِ ھکومتی
ھما ڈول کہ پیشءَ گشگ بوت، میرچاکر و میرگوھرام چہ بلوچی وتواھی و ھشکین زاتی تعصب آں میرعمرءِ بڈا کپت اَنت و جنگ اِش کت ـ توری آیاں رند چہ میرعمرءِ پروش ورگا کلاتءَ گپت، بلے چہ دگہ بازیں نیمون و کارانی سببءَ آیاں کلاتءَ نشت و حکومتی کت نکت ـ مستریں گپ اِشی اَت کہ ناں میرچاکرءَ و ناں میرگوھرامءَ، ھچ یکے چہ آیاں حکومتی کنگءِ زانت نیست اَت ـ چہ یکیں جاہءِ نندگ و حکومتی کنگا پہ مال واری و گوں وتی ٹکاں ماں کوہ و دشتاں آزاتیں زندگی و گداں نشینیءِ شوک آیانءَ گیشتر ھست اَت ـ آیاں گدان نشینی زندا رستگ و مزں بوتگ اِتنت ـ یک جاہ نندگ و حکومتی کنگءَ آیان مزنیں بڈ و بارے زانت ـ کوہ و کوچگانی آزادی اِش چہ شھری زندءِ پابندیان شرتر زانت ـ توری دو سال آیاں کلاتءِ سردار بوت اَنت بلے اِدا حکومتی اِش نہ کت ـ سردیاں کچی و گرماگاں ساراواں آیانی پُل و پانچءِ جاگاہ بوت اَنت ـ
دومی گپ اِشی اَت کہ میرچاکر و میرگوھرامءَ وت ماں وت جیڑہ ھست اَت ـ یک و دومیءِ سرداری اِش اوپار کت نہ کت ـ وت ماں وت سیاد اِتنت، بلوچان گشنت سیاد چہ سیادءَ کہ کمتر بوت گوشے بُرّ ـ گڈا بلوچی حسد و کینگانی ھسابءَ ناں میرچاکر، میرگوھرامءِ حکومتیءَ اوپار کت کت و ناں میرگوھرام میرچاکرءِ حکومتیءَ، و ھر دوئینانی قبیلہ واکمند و پرزور اِتنت ـ پہ ھمش ھچ یکے چہ آیاں تھم کت نکت کہ دیما بکنزیت و کلات بگریت و حکومتی بکنت ـ
سیمے چوش ھم بوت کنت کہ آیانی قبیلہ رند و لاشار مکرانءِ گرمیں ھندءِ و مالدار و شوانگ اِتنت، پہ ھمش حکومتی کت اِش نکت ـ آیانءَ پہ مال چارینیءَ چہ کلاتءَ گرمتریں و آبادتریں جاگاہ پکاراَت ـ کلاتءِ سردی پہ آیانی مال و جندا باز گران اَت ـ پہ اِش کہ آیاں چشیں سردی و برپءِ رچگ ھجبر ماں وتی زندا ندیستگ اَت ـ اے روچاں کچیءَ جام نندہءِ حکومتی اَت، اودا جاموٹاں پہ آسانی آیانءَ پہ گوزگا نہ اِشت ـ بلے پہ اے ھاترا کہ آیانءَ وتی مال و جند چہ کلاتءِ سردیاں رکینگی اَت و پہ مال چرانیءِ ھاترا گرمین ھند آیانءَ لازم اَت، و کچی یک مزنیں پٹ و سرسبزیں جاگاھے اَت ـ اودا میر چاکر و میرگوھرامءِ کبیلہ جدا جدا آسانتر نشت کت کت ـ و بگیر چہ اِشی پہ آیانی پُل و پانچ کنگءَ سندءِ سیریں جاگاہ نزیک اِتنت ـ پہ ھمے ھاترا میرچاکر و میرگوھرامءِ شور کت کہ کچیءَ پہ زھم و زور چہ جام نندہ پچ بگراَنت ـ و اے پیم کراراِش کت کہ میرچاکر گوں وتی پتءَ میرشیھک وتی کبیلہءَ بزوراَنت و چہ بولانءِ راہءَ و میرگوھرام گوں وتی بچءَ رامن خان گوں وتی لاشار کبیلہءَ چہ مولہ کچیءِ راہءَ چہ دو نیمگءَ اُرؤش کنان و ملکءَ گران بکن اَنت و کچی ھما جاہءَ کہ گوں یک و دگرا دوچار کپت اَنت، اُودا رند و لاشارءِ سیمسراِنت، و ھر ٹکے وتی گپتگیں ملکءِ سرا سرداری بکنت ـ
کچیءِ سرا میرچاکر و میرگوھرامءِ اُروش
میرچاکر و میرگوھرام گرماگاں کلاتءَ نشت اَنت و ایرھتءَ کچیءَ سرا اُروش کنگءِ بند و بست اِش بنگیج کت ـ میر مندو کہ میرچاکرءِ وسرک اَت کلاتءَ نشت ـ میرچاکر و میرشیھک گوں وتی ٹکاں چہ بولانءِ راہءَ و میرگوھرام و رامن خان گوں وتی لاشار ٹکءَ چہ مولہ کچیءِ راہءَ چہ دو نیمگءَ اُروش اِش کت ـ
رند و لاشار گوں میرچاکر و میرگوھرامءِ سرداریءَ بازین سالے گوں جام نندہ ماں کچیءِ میدانان جنگ دات ـ آسرا جام نندہ پروش وارت، رندانی ٹکءَ نرمُک، کتہ، ڈاڈر، سبی، باگ، سنی، شوران و لھتے چہ شمالی نیمگءَ گپت و وتی دستءَ کت ـ لاشارءِ ٹکءَ کوترو، گاجان، گنداوہ، جھل جنوبی نیمگءَ گپت اَنت و ھر کس وتی گپتگیں ڈیھہءِ سرا نندگ بنگیج کت ـ
میرچاکرءِ پت میرشیھک ماں سبی بیراں بوت و آیی اِش اللہ دین افغانءِ گنبدءِ کشءَ کہ ذنبولی آسن راہءِ کشااِنت، کبراِش کت ـ
میرچاکر و میرگوھرام کچی نشت اَنت و پدا ھجبر کلاتءِ نیمگءَ چک اِش نجت ـ میرمندو کلاتءَ حکومتی کت ـ تا ھنو آ ٹک مندوانی نامءَ کلاتءَ ھست اَنت ـ
(3) میربجار
میربجار، میرعمر مارواڑیءِ بچ اَت ـ وھدیکہ میرعمر مارواڑی گوں میرچاکر و میرگوھرام جنگ کت، گڈا کلاتءِ جنگا کشگ بوت ـ میربجار آ وھدی کسان اَت ـ آییءِ ماتءَ آییءَ زرت و دیم پہ مستونگ شت و اُودا حواجہ خیل ٹکءِ میار بوت ـ
وھدیکہ میربجار مزن بوت و پہ عقل و ھوش رس اِت گڈا بیڑگیریءِ آس آییءِ دلءَ شھم کشاں بوت ـ ھر چند کہ ماتءَ مناہ کت، بلے میربجارءَ ماتءِ ھبر نہ زرت ـ اے وھدی براھوئی مالداراں کوھانی تھا شنگ و تالان اِتنت و چیرکانی زند گوازینگااِتنت و چہ میرمندوءِ بیما ھچ اِش نہ گشت ـ آیانی سردار جنگ بوتگ اَت ـ گیر چہ اِشی کہ میرمندوءِ ھبرا بہ زوراَنت دگہ ھچ راھے نیست اَت ـ اے جاورا میربجار چہ حواجہ خیل ٹکءَ کمک لوٹ اِت ـ بلے مستنگءِ حواجہ خیلیاں میربجارءَ کمک نہ کت ـ بگیر چہ اِشی میرمندو کلاتءِ ھاکم اَت ـ آیاں یک ورنائےءِ کمک کنگءَ پہ وتی زورءِ چکاسگءَ شریں کار نزآنت ـ حواجہ خیل ٹکءَ دیما چاراِت و ھیال کت کہ اگر میربجار میرمندوءِ دیما پروش بہ وارت، گڈا باند روچ مئے مرک اِں ـ پہ ھم اِش آیاں گوں میربجار ھمراہ نہ بوت اَنت ـ
میربجارءِ دلءِ تھا بیڑگیریءِ آس روک اَت و پہ وتی پتءِ ھونءِ گرگءَ باز تکانسراَت، و باز امیتوار و بھادریں مردے اَت ـ
میربجار یک شپے چہ وتی ماتءِ چماں ناھمدیم بوت وتی پچانی بدل کت و دیم پہ کلاتءَ رھادگ گپت ـ منگوچرءَ گوں لھتے زمیندار دوچار کپت کہ وتی زمینانءَ مینگااِتنت، و میرءِ کسمتءَ اے مردم چہ میرواڑیءِ ٹکااِتنت، بلے پہ اِش کہ میربجار چہ کسانیءَ درکپتگ اَت، آیان پجاہ نیارت ـ میربجار آیانی ھالءَ جستءَ لگ اِت، بلے گشے دھکانانی دل ریش اَت، میربجاری پسہءَ گشت اِش: مندو رند کلاتءِ ھاکم اِنت، چاکر و گوھرام کچیءِ جنگا دلگوش اَنت، و بزگيں میرعمرءِ بچ بجار مستنگءَ چہ خواجہ خیلءِ ٹکءَ چانوگ گرگ و ورگااِنت، آییءَ وتی پتءِ ھونءِ گیرت نگریت و نہ اِت و چہ ھنوگيں جاورا سوب چست نکنت ـ
میربجارءَ کہ دھکانانی ھبر اِشکت، دلجم بوت کہ اِشاں آییءِ ھمدرداَنت ـ گڈا میربجارءَ وتی نام گوں آیاں گشت و وتی پجاری کت ـ آیاں کہ اے ھبرا اِشکت، سک وشھال بوت اَنت و ھما شپا شپ میربجار اِش سیاھی ٹکءِ کماشءِ کرّا چپرءِ دمگءَ برت و سر کت ـ
میربجارءِ اُروش کلاتءِ سرا و آییءِ گراگ
میرسیاھی میرواڑیانی کماش اَت و چپر نشتگ اَت ـ میرسیاھی گوں میربجارءِ گندگءَ باز وش بوت ـ گوں ھژاری وتی مردمانی یکجاہ کت اَنت و کاسدے روانی دات پہ براھوئی ٹکءَ کہ زوت بیااِت وتارا چپر برسین اِت کہ میربجار آتکگ ـ بلے پدا ھم میرسیاھی باز جھد کت کہ میربجارءَ آرام و سرد بکنت، بلے میر بجار ورنائے اَت گیشتر داشتی نہ کت ـ میربجار میرسیاھیءِ بچانءَ گوں وت ترّینت اَنت و یک روچے بگیر چہ آییءِ سھی کنگءَ چہ لوگءَ درکپت اَنت و کلات شت اَنت و مندویانی یک بگے جت اِش ـ مندوءِ ٹک آیانی پدا کپت و زیارتءِ ھدا دیم پہ دیم بوت اَنت و کسانیں جنگے کت اِش ـ اے جنگءَ لھتے چہ مندویاں کشگ بوت و آ دگراں کہ پشت کپت اَنت، پُشت اِش کت ـ اے جنگا چار اَپس چہ میرسیاھی اَپساں کہ میربجار گوں وت برتگ اِتنت، کشگ بوت اَنت، کہ اِشانی بدلیءَ وھدیکہ میربجار کلاتءَ گپت، گڈا میربجار چار شبانہ آپ گوں زمین، میرسیاھیءَ دات ـ
میربجار اے جنگءَ مشھور بوت و براھوئی ٹک چہ ھر کجا آتک و گوں میربجار اِش بست ـ کسہ کن اَنت وھدیکہ براھوئیاں اے ھبرا اِشکت، وتی مال و لوگان اِش جنینانی دستءَ دات اَنت و پیرمرد و ورنایاں آتک و گوں میربجار ھور بوت اَنت ـ یک پہ یک براھوئیاں میرعمرءِ ھونءِ گرگءَ وتی فرض زانت ـ
چنت روچانی تھا براھوئیانی مزنين لشکرے چپر میربجارءِ کرّا مچ بوت اَنت ـ میرمندوءَ چہ میرچاکر و میرگوھرامءِ نیمگءَ ھچ وڑیں کمکے نہ رس اِت ـ وھدیکہ براھوئی لشکر یکجاہ بوت، میربجار گیشتر نہ داشت، گوں وتی براھوئی لشکرا کلاتءِ دیما گوں میرمندو دیم پہ دیم بوت اَنت و جنگ اِش بنگیج کت ـ میرمندو جنگءِ تھا کشگ بوت و مندو ٹکءَ پروش وارت ـ میربجار گوں وتی براھوئی لشکرءَ کلات گپت و کلاتءِ تھا گوست اَنت و ھما روچ براھوئیاں وتی دود و رسمانی وڑا میریءِ پاگ اِش بست و وتی سرداراِش کت ـ
براھو و جدگالءِ جنگ
رند چہ میرعمرءِ مرکءَ، میرمندوءِ حکومتی کلاتءِ تھا کمزوراَت ـ گوں براھوئیانی پروش ورگا درستیں ھلک و میتگ کہ میرعمر چہ جدگالاں پچ گپتگ اِتنت، ویل اِش کت اَنت و پدا جدگالاں گپت اَنت ـ سوراب جدگالانی مرکز اَت ـ
رَند چہ کلاتءِ گرگءَ میربجار گوں جدگالاں جنگے بنگیج کت کہ اے جنگ براھو و جدگالءِ نامءَ مشھور بوت ـ اے جنگ باز دراجکش بوت ـ مدام رھزنی، تاراجگری و مردمان قتل عام کنگ بوت اَنت ـ چہ اے جنگاں سے فیصلہ کنوکیں جنگ اِتنت کہ جدگالاں پروش وارت و شنگ و تالان بوت اَنت ـ
براھو و جدگالءِ اولی جنگ
سوراپءِ تنکءَ جدگالاں میربجاری لشکرءِ دیم گپت و جنگ بنگیج کت ـ آیاں مزنین جنگے کت بلے آسرا جدگالاں پروش وارت، خضدار، زیدی و نالءِ نیمگءَ تاچینگ بوت اَنت و براھوئیاں سوراپءِ کش و کرّانءَ گپت و وتی دستءِ چیرا کت اَنت ـ
براھو و جدگالءِ دومی جنگ
چنت سالءَ رند پدا جدگالاں ماں خضدار و نال یکجاہ بیگءِ چن و لانچءَ بنگیج کت ـ گشنت کہ اے رَندا چہ حب، سارونہ، کچی، کرخ، وڑ و بیلہءِ جامؤٹاں یکجاہ بوت اَنت و گوں یوسف جدگالءِ کماشیءَ براھوئیانی سرا لشکراِش کش اِت ـ بلے میربجار سھی بوت و پدا براھوئیانی چت و یکجاہ کت اَنت، و چہ سوراپ گؤست اَنت و جھلاوانی سراِش اُروش کت ـ"سمان" خضدار نزیکا، وڈءِ نیمگا گوں جدگالاں دیم پہ دیم بوت اَنت ـ اے جنگءَ براھوئیاں جدگالانءَ مزنین پروشے دات و ھرچہ کہ پشت کپت دو پاداِش وام کت و چہ ناچ و وڈءِ دمگاں ھم ھمادیم تر شت اَنت ـ اے جنگاءَ ملک دینار میردوستین نوشیروانیءِ بچ کہ براھوئیانی نامداریں سردارےءِ چک اَت، کشگ بوت ـ گڈ چہ اے جنگا براھوئیاں، نال، ھزارگنجی، ناچ و وڈءَ گپت و وتی دستءِ چیرا کت اَنت ـ
براھو و جدگالءِ سیمی جنگ
چہ ملک دینارءِ کشگءَ براھوئیاں سک باز پَدرد بوت اَنت، پہ ھمے ھاترا آیاں چنت روچے نال و وڈ وتی دم ساساراِت و پہ جدگالانی جنگا وت اِش تیار کت ـ اے رندا لشکرءِ کماش میردوستیں اَت ـ گرسیاہءِ دمگءَ جدگالاں، گوں میردوستینءِ لشکرا دیم پہ دیم بوت اَنت، بلے سک زوت پروش اِش وارت و پشت کنزاِت اَنت ـ اے جنگا جدگالانی ھمت پروشت ـ لاچار بوت اَنت و آیانی نامداریں سردار آتک و چہ براھوئیاں سھل و دوستی لؤٹ اِت ـ درستین دمگاں کہ گرگ بوتگ اِتنت، براھوئیانی دستءَ ترّاِتنت و پٹی دیدار براھوئی و جدگالانی سیمسر گشگ بوت ـ
گپتگیں دمگانی بھر و بانگ
یک مزنین دمگے میربجار و آییءِ براھوئی ٹکءِ دستا کپتگ اَت کہ پہ اے دمگانی پھریزگ و آباد کنگءَ یک سرادرے گچین کنگ و گوں وتی ٹکءَ نادینگ بوت ـ میربجارءِ جند کلاتءَ شت و نشت ـ براھوئیاں تا ھنون اَنگت اے بھر و بانگءِ وڑا کہ چیرا نبیسگ بیت، بلوچستانءَ زند گوازینگااَنت ـ
میربجارءِ زمانگءِ گپتگیں دمگانی بھر و بانگ کبیلہ ایی وڑا
شمارہ
سردارءِ نام
ٹکءِ نام
ھما دمگانی نام کہ سردارانءَ دئيگ بوتگ اَنت
1
میرحمل
حملانی بیزنجو
نال
2
میردوستین
نوشیروانی
وڈ و گجرگیشہ کہ ملک دینارءِ ھون بھایت، میردوستینءَ دئیگ بوت
3
میرعمر
عمرانی بیزنجو
جھاوو
4
میرتیمر
تمرانی بیزنجو
اورناخ تا سرلک
5
سحراب
سیاہ پاد
سیواءِ نیم تا زرد سوراپ و پارکو تا خرما
6
میرمھراب

کرخ، چکو، زیدی و باغبانہ
7
میراحمد و میرکمبر
احمدزھی و کمبرانی
کد، مستنگ، منگوچر و کلات
8
گورگند و سردار دُرگ
گوراگندی 'ھنوگیں گرگناڑی'
گژوغان تا خلکناکڈ، لاکوریاں تا چڈءِ بزری نیمگا، کاریز جیبری تا درہ جوری، خی سن، دون ودشت بڈو
9
میراسماعیل
سالانی ذگرمینگل
پہ اِش کہ جنگءَ گؤں نبوتگ، بھر دئیگ نبوت
10
حالا و ٹوھو
میرواڑی
چہ زیارتگاہءَ و توتکءِ نیم، چہ روشنی تا جیبری زک، چہ میران جوّا تا گرگٹ، چہ رانی سرءِ کوءِ برزی نیمگا تا ریک اواب، گبرریک تا سلام بیک و چہ جھلاواں بگر تااشُک اے درستیں دمگ دئیگ بوتگ
11
میرشاہ بیک
شاہ بیکزئی و کمبرانی
خارانءِ دروستیں دمگ
12
میرزکریا
زگرمینگل
چہ دشتگؤراں تا چاتی، سرمہ سنگ تا مارآپ
13
حاجی سوپک
ساسولی (خاران)
کاسگی لوپ
14
میرگوھرام
میرواڑی
چہ آپ مولوی بگر تا سیاہ کوہ و گوری و ترنیدن کھور
15
صلاحی
میرواڑی
گونڈان
16
میرزرک
زرکزئی
مٹ گدر
17
آلا
جلمزئي
توتکءِ نیم تا کوہ گزی
18
میرآدم

سورچل
19
میران
میراں زئی گرگناڑی
درہ کلگی تا نیلی بیل و لاکوریانءِ یک بھرے
20
میرزیرک
زیرکانی میرحسنی
یک کھنے و یک جوئے آپ و چہ دمپ مارآپ و ھنار ترکی
21
گوشو
میرعمر میرواڑیءِ گلام اَت
چہ ڈنءِ ھدا تا توتک و یک جوئے آپ نغاڑءِ دمگءَ
22
گزّین

سنگ سوراپ تا زنگی گٹ، جو‎ئے انجیرہ تا کوچہ زھری و زمین کندار
اے بھر و بانگ پیش داریت کہ، کُڈ و مستنگ تا جاوو و اِنگولءِ شمال و جنوبءِ دمگاں کہ ھنو برواھوئیاں نندوک اَنت، آ زمانگءَ میربجارءِ دستءِ چیرا بوتگ اَنت ـ اے دمگءِ کوہ برز، و زید سرسبزاِتنت و پہ مال چرانیءَ وشیں جاگاھے اَت ـ و جنگءِ زمانگءَ اے کوھاں وشین سنگر و کلات اِتنت ـ وشیں کوچگے اَت و گلہ و گندم کشت و کشار بوت ـ اِدا باگ و نیبگ بازاَت، بلوچانی قبا‎یل سیرلاپ اِتنت ـ پہ ھمے ھاترا براھوئیاں اے دمگءَ دوست کت و پہ آبادی کنگا گلائیش بوت اَنت ـ
میربجار ھکومتیءَ اَنگار کنگ
میربجار باز رھمدل، نیک و آزات ھیالیں مردمے اَت و گوں شکارءَ ھم باز دلچسپی ھست اَت ـ براھوئی ٹکءِ تھا میربجارءَ مزنین عزت و احترامے ھست اَت و پہ آییءِ ھبرا وتی سرانی دئیگا ھم تیاراِتنت، بلے میربجارءَ حکومتیءِ دوستی نیست اَت ـ آیی حکومتی کنگءَ پابندی و باز گرانیں بارے وتی بڈا زانت ـ پہ ھمے ھاترا چہ قبایلی کماشی و مستریءَ وتا چٹینتی و چہ ھشکی راہءَ پہ حجءِ کنگا بیت اللہ شت ـ بازیں سالے ھمودا نشت و وھدیکہ چہ مکہءَ پچ ترّاِت ھر قبیلہ اے سرادری ھما قبیلہءِ کماش و وتواجہ کت، و وت چہ کلاتءَ دارآتک و حکومتی ویل کت و گوں وتی ٹکءَ زندگی کنگءَ دلگوش بوت ـ ھمے ڈولءَ میربجار تا کہ مرت و شت گوں وتی قبیلہءَ کوھانی تھا گدان نشینی و آزات زندگی کت و گوں شکارءَ دلگوش اَت ـ میربجار سوراپءِ دمگءَ ماں نغار بیران بوت ـ
(4)وھدیکہ کہ مُغلاں کلاتءَ گپت
میربجار ماں وتی زندا کلاتءِ تھت ویل کُت، بلے آییءِ مرکءَ رَند ھم ھچ یکے چہ بلوچانی ٹکاں کلاتءِ حکومتیءِ نیمگا دلگوش گور نہ کت ـ بلوچ چہ بنیادءَ آزات پسندے اَت، ناں اُوپارے کت کہ دگراں آییءِ سرا حکومتی بکن اَنت و ناں دگرانی گلامیءَ من اِتی، و آزاتیں زندگیءَ پہ وت و پہ دگراں لوٹوک اَت، و اے مال واریانی مراد بس اِشی اَت کہ وتی زندا بگوازین اَنت ـ میرچاکر، میرگوھرام لاشاری و میربجارمیرواڑی اے خصلتانی آدینک اِتنت ـ آ زمانگءِ بلوچ باز ھُرسُند و ٹوھیں اُوپارےءِ واھنداِتنت ـ ھجبر جھداِش نہ کت گیشتر چہ آ چیزے کہ زرورت اِنتش بگراَنت ـ اگہ ناں آ زمانگا بلوچانءَ ملک گریءِ واھش ببوتیں گڈا سند و پنجاپءِ پوستگیں حکومتان یک دمانے آیانی ھون وارین زھمانی دیما اُوشتات کت نکت ـ اگہ راست لوٹے محمدبن قاسم، نادرشاہ و احمدشاہ ابدالی گوں ھمے گدان نشینین کوھی بلوچان سند و ھندءَ گپت ـ بلے ھر ڈیھہ و ملکے کہ بلوچاں گپتگ پدا ویل اِش کتگ، آتکگ اَنت کوہ و گیابانانی باھوٹ بوتگ اَنت ـ مدام چہ تاج و تھتءَ بیزار بوتگ اَنت و وت اِش گستاہ کتگ ـ چہ وتی زاتی آزاتی و آجوییءَ دگہ گھترین چیزے آیانی نزرا نیاتکگ ـ تُن و گُژن اِش اُوپار کتگ بلے چہ حاکمیءَ ناوش بوتگ اَنت، و مرک اِش چہ اِش کہ دگراں آیانی سرا حکومتی بکن اَنت، شرتر زانتگ ـ ما گنداِں وھدیکہ میربجار کلاتءِ حکومتیءَ ویل کت و کوہءَ شت، گڈا ھچ یکے چہ بلوچ سردارانی دلءَ تھتءِ سرءِ نندگءِ واھش پیداگ نبوت و ھمے ڈولءَ کلاتءِ تھت سالانی سال بے حاکم ایراَت ـ
اے دوراں کامران مُغلءَ ماں کندھار ارگوان ھاندانءِ حکومتی پروش دات و وت نشت، و پدا یک کسانین لشکرے دیم پہ کلاتءَ راھی دات و کلات اِش ھم اَبید چہ ھچ جنگ و چوپے گپت ـ وھدیکہ مُغلاں کلاتءَ گپت، گڈا براھویانی چم پچ بوت اَنت ـ بلے رندگیں پشومانی چہ درد وارت، وھدیکہ تیر چہ کمانءَ در آتکگ ـ
کامران مُغل یکے چہ وتی مُغلاں کلاتءِ حاکم کت ـ کسہ کن اَنت اے مُغلءَ گوں دھواریاں اھد و پیمان کت کہ چدوباد ما و شما گوں یک و دگرا گوں آسنی، ڈوکی یا داری سلاہ جنگ نہ کن اِں، تا کہ مئے شمئے تھا مھر و دوستی پیداگ ببیت ـ بلے مُغلاں وتی اھد پروشت و کلاتءِ مردمانی سرا دست دراجی اِش کت ـ کلاتءِ مردماں باز پریشاں بوت اَنت و روچ پہ روچ مُغلانی زلم و ناروایی گیش و گیشتر بیاں بوت ـ آسرا کہ مھلوک سک بیزار ترّاِت، گڈا ارباب شمس الدین و گوھرام کہ دھواریانی سردارت و میرابراھیم خان میرواڑیءَ مُغلانی جنگءِ سازش بنگیج کت ـ میرابراھیم خان میرواڑی نغاڑ دمگءَ، سوراتءَ نشتگ اَت و رَند چہ میربجار میرواڑیانی سرداراَت ـ ارباب شمش الدین و گوھرام آتک اَنت نغاڑ و گوں میرابراھیم خان میرواڑی نشت اَنت و پہ مُغلانی جنگا اھد و پیمان اِش بست و اُروش کنگءِ تاریخ اِش ھم پکا کت ـ
ارباب شمس الدینءِ چست بیگ
دھواریاں گوں ارباب شمس الدین و گوھرامءِ کماشیءَ کلاتءِ تھا مُغلانی ھلاپءَ چست بوت اَنت و چیرکانی جنگءِ چن و لانچءَ لگ اِتنت ـ بلے ھما اھدے کہ آیان گوں مُغلاں کتگ اَت کہ گوں آسنی، ڈوکی و داری سلاہ جنگ مکن اَنت، اَنگت ھما کولءِ سرا اُوشتاتگ اِتنت ـ دھواریاں نوکیں پندلے سازاِت بزاں 100 زنڈیں پتیری نان کہ آیانی نام اِش بیزن کتگ اَت پَتک و چنت روچ اے نان اِش روچے سرا ایر کت اَنت کہ شرّ ھشک ببنت ـ مُغل حاکم باز کم چہ کلاتءَ در کپت ـ
ارباب شمس الدین و گوھرام یک روچے پہ مُغل حاکمءِ گندگءَ پکا کت و سد کس دھورای اِش گوں وت زرت و ھر یک مردمے یک نانے وتی بگلءِ چیرا کت و حاکمءِ گندگا شت اَنت ـ وھدیکہ گوں مُگل حاکمءَ دیم پہ دیم بوت اَنت، اَناگاہءَ دھواریاں نان چہ وتی بگلانی چیرا در کت اَنت و مُغلءِ سرا جنگا لگ اِتنت، آسر گوں ھمے ناناں حاکم اِش کشت ـ اے جنگءِ ھال درستیں کلاتءَ پروشت ـ میرابراھیم خان شاہ مردان و سنگ اندازءِ درمیانی کوھانی تھا، سازشءِ کرارءِ متابکءَ گوں وتی لشکرا جاڑی و ساڑی نشتگ اَت ـ گوں اے ھبرءِ اِشکنگءَ آیاں ھم کلاتءِ سرا اُروش کت ـ براھویاں ھم کلاتءَ آتک و مُغلانی کشگءَ گلائیش بوت اَنت ـ لھتے ھسابی مردم چہ مُغلاں کہ پشت کپت اَنت پاداِش پہ تچگا دات ـ آ دگہ درستاں کشگ بوت اَنت ـ دھواریانی اے ٹک اَنگت کلاتءَ ھست اِنت و ڈوڈکی نامءَ مشھوراَنت ـ
میربجار بے چک و زادگ مرتگ اَت ـ پہ ھم اِش گڈ چہ اِشی کہ مُغلان اِش چہ کلاتءَ تاچینت اَنت گڈا تھت اِش میرابراھیم خان میرواڑیءَ دات ـ بلے میرابراھیم خان ھم چوش کہ یک آزاتیں بلوچے حاکمیءَ نہ زرت ـ البت گوں براھویانی بازیں پریات و دستبندیان پہ وتی نواسگءَ میرحسن رازی بوت، براھویاں تپاک بوت اَنت و میرحسن اِش کلاتءِ سردار کت ـ
(5) میرحسن
میرحسن میرگوھرامءِ بچ و میرابراھیم خان میرواڑیءِ نواسگ اَت ـ رند چہ اِش کہ گوں دھوارانی کمکءَ مُغلان اِش پروش دات و کشت اَنت، براھویاں میرحسنءَ وتی سرادر کت ـ
اے زمانگءَ شاھجھان مُغل ھندوستانءِ بادشاہ اَت ـ کندھارءَ کامران مُغل اَت و شالکوٹ "کوئٹہ" و مستنگ ھم آییءِ حاکمی اَت ـ کچیءَ باروزئی اوگان حکومتی کنگااَت ـ چاکر و گوھرامءِ بلوچاں بزان رند و لاشار چہ بانُک گوھرءِ ھشترانی سی سالی جنگءَ باز کمزوراِتنت ـ کچیءَ آیانی ھست و نیست ھلاس بوتگ اَت ـ میرچاکر گوں وتی بچاں دیم پہ ھندوستان رھادگ گپتگ اَت ـ گوھرام و آییءِ لاشاری ٹک شنگ و شانگ بوتگ اِتنت و کلھوڑ و باروزئی ٹکءِ میار بوتگ اِتنت ـ سندءَ کلھوڑیاں حاکمی کنگااِتنت کہ کم کم دیم پہ کچیءَ پیداگ اِتنت و وتی حکومتیءِ دامنءَ گیش کنان اِتنت ـ
اے زمانگءَ میرحسنءِ درجہ و مزنی چہ یک ٹکےءِ سرداریءَ مستر نہ اَت ـ آییءِ براھوئی ٹک بس ھمے دمگءِ واھنداِتنت کہ میربجارءِ زمانگءَ آیانی دستا کپتگ اَت ـ جدگالانءَ اے ھمت نیست اَت کہ براھویانی ھلاپءَ چست ببنت ـ پہ ھمے ھاترا میرحسن و آییءِ براھوئی ٹک پہ ایمنی زند گوازینگااِتنت ـ میرحسنءِ زمانگ امن و امان بوتگ ـ براھوئیاں دست ھالیگ و گوم اِش برابراَت، و ھمے دوراں جنگے چن و لانچءَ گلائیش بوت اَنت و وتی بُن اِش بز کت، بلے رند چہ اے دوراں ھجبر آسودگ نہ نشت اَنت ـ
میرحسن گوں وتی قبایلءَ امن و امانیں زندے گوازینت و سال 1666 بے چک و زادگ کلاتءِ تھا بیران بوت ـ

تاریخ بلوچستان
www.balochetawaar.com
نبیسؤک: میر گل خان نصیر
رجانکار: ناصر محتشمی
دومی ٹک
بلوچانی دومی ٹک کہ من پیشءَ نام گپتگ و ھمایاں کہ دجلہ و فراتءِ کش و کرّاں و حلبءِ ملگزاراں آباد اِتنت، زمانگءِ جیڑہ و جنجالانی آماچ بوت اَنت ـ خلفاءِ راشدینءَ رند وھدیکہ بنوامّیہءِ خلیفہ یزید بن معاویہ و امام حسینءِ در میانءَ کربلاءِ جیڑہ بنگیج بوت ـ گشنت کہ بلوچاں گوں امام حیسنءِ لشکرا بست و گوں یزیداِش جنگ کت ـ وھدیکہ امام حسین شھید کنگ بوت، بلوچاں چہ یزید و ابن زیادءِ ترسءَ، پٹ و میتگان اِش ویل کت و حلبءِ کوھانی تھا چیر بوت اَنت و پہ وتی لاپ و روزگارءِ گوازینگا کِرّ و گؤرءِ میتگ و بازارانی لوٹگ و جَنگءَ گلائیش بوت اَنت ـ آسرا بنوامّیہءِ ھونواریں امیر (1) چہ بلوچانی زلم و زورا تنگ آتک، ھور گوں عراقی و کوفیہءِ مردماں بلوچانی جنگ و کشگءَ لانچ اِتش ـ بلوچانءَ چشیں واکے نیست اَت کہ حجاج بن یوسفءِ وڑیں زوراکیں امیرےءِ دیما بہ اوشت اَنت و جنگ بکن اَنت، پہ ھمِش شھر و میتگان اِش ویل کُت و کوھانی میار بوت اَنت ـ
دگہ روایتے ھست اِنت کہ گوں میر جلال خانءِ کماشیءَ بلوچانی چل و چار کبیلہ چہ حلب ماں ایرانءَ آتک و جفینءَ جَل اِت و نشت اَنت ـ پہ اے ھاترا کہ حجاج بن یوسف اے مردمانی مال و متاہءَ تاراج کتگ اَت و اِشانی زندگی سک نوش اَت، اِدا ھم پہ وتی لاپءِ سیر کنگا دگرانی مالانی جنگ و پُلگ اِش بنگیج کت ـ گشنت کہ اے زمانگا بدرالدین نامیں مردے چہ ایرانءِ ھکومتءِ نیمگا اے ھندءِ ھاکم اَت ـ اے ھاکمءَ ھم لشکرے زرت و بلوچانی جانءَ کپت و چہ ایرانءِ ھد و سیمسران تاچینت و در کُت اَنت ـ (1) ولید بن عبدالملک و پیش چہ اِشی عبدالملک بن میروان
اے بلوچاں کہ چہ ایرانءَ تاچینگ بوتگ اِتنت مکران آتک و مند و ھمے کَش و کِرّاں، گوں زھم و اسپرءِ زورءَ اے ھنداِش گپت و نشت اَنت ـ گُڈ چہ چنت وھدا سردار جلال خان بیران بوت ـ آییءَ چار بچ ھست اَت پہ اے ناماں، رند، لاشار، ھوت و کّرا و یک جنکے کہ آییءِ نام جتو اَت، کہ جتو گؤں یکے چہ وتی نزیکیں سیاداں کہ نامی مراد اَت سانگ دئیگ بوت ـ رند چہ سردار جلال خانءِ بیرانیءَ بلوچاں یکجاہ بوت اَنت و رند اِش پہ وتی سراداریءَ گچیں کت و چنت پُشتءَ ماں مکراں منت اَنت ـ
سئمی ٹک
چہ مکرانءِ سرھدا بگر تا بندرعباس، چاغیءِ سرھدا بگر تا سیستان و افغانستان و ایرانءِ سیمسراں و ھنچو تا ھرات، چہ زمانگاں بلوچانی یک ٹکے آباد بوتگ ـ کہ آیان ناروئی بلوچءِ نامءَ مشھوراَنت ـ بازیں راجدپتر نبیسے گشیت کہ ناروئی یک اھدیگیں گالے، ھمایاں کہ ماں سرپچین دشت و کوچگان، گدانانی تھا زنداِش گؤازینتگ گشگ بنت ـ تا اندازہ ے اے گپ برابراِنت، پہ اے ھاترا کہ آ جاگاھانے کہ ناروئی نندؤک اَنت، گیشتر سرپچیں دشت اَنت ـ اے دلیلءِ سرا ھم باور کنگ بیت کہ اے دوراں الّم کبیلہ اے ھم بوتگ کہ مان کوھستاناں زندی گوازینتگ و برزکوھی یا بروھی گشگ بوتگ اَنت و کم کم گوں دراویدی لبزا بروھی یا براھوئی بدل بوتگ ـ ناروئی بلوچاں اَنگت ماں ھمے ھندا زند گوازینگااَنت ـ
بُرز یک بلوچی گالے، بزان بلند ـ بروھی لبزا ھم ھمے معنیءَ دات ـ بوت کنت کہ ایرانءِ مشھورین کوہءِ نامءَ کہ البرز اِنت بلوچاں بستگ و فردوسی لھتے جاھاں آییءَ برز کوہ گشیت ـ
ما گشت کن اِں کہ ناروئی بلوچ چہ زمانگاں اے ھندءَ نندوک بوتگ اَنت، پہ اے ھاترا کہ فردوسی ماں رستم و کوھزادءِ جنگءَ ناروئیانی و چہ آیانی لشکرءَ نامءَ گرایت ـ
گڈا چہ فردوسیءِ اے گپءَ یا کسہءَ پدّر بیت کہ چہ ھما زمانگاں اے ھندا بلوچ نندوک بوتگ اَنت و اے ھکیکت ھم زاھر بیت کہ رستم و ذال ناروئی بلوچ بوتگ اَنت ـ اے زمانگءَ اے درستیں علاقہ ایرانءِ شاہءِ نامءِ سرا بوتگ ـ گڈا وھدیکہ نادرشاہ کہ بلوچاں آییءَ نادر چم کش گشنت، رند چہ ملکءِ ھاکمیءِ گرگا اے ھندا آتک و سرکچی وارت کہ اے مزن و پرہ دامنیں ڈیھہءِ واھند بس بھادر و مزن شانیں بلوچان اَنت ـ پہ ھمے ھاترا آیی اے ڈیھہءَ بلوچستانءِ نام پر بست و کم کم اے گال ماں درستين ملکاں گشگ بوت و تا روچ مروچی ماں جغرافیایی نقشہ یانی تھا بلوچستاں گشگ بیت ـ