چند ضرب المثل بلوچی
عبدالستار
طاقت ءُ نرمی
بلوچ راج ء تها مزنی ءُ مستری ء لیکه باز انت میری ءُ مزنی په مال هون بیت ءُ چه کتم
ءُ هون ء هون ــ همی پیم ء بلوچی بتلانی تها کستری ءُ طاقت وری هون گیشینگ
بوتگ انت ءُ ای مان بلوچی بتلانی تها جوانی ء گندگ بنت ــ
* - سر ءُ سنگ مر ینگی چیزی نه انت
* - دست گون هّرء نه رسیت کرُگّ پالام کنت
* - ساد همد ء سد یت که بارگ انت
* - لوهی چوش کنت وتی لنتان سو چیت
* - چاکری کوهین هاتر انت که گرّی گون بگ ء چرّیت
* - نانی که په لت ء رسیت کس دست ء نه سوچیت
* - دست نه رسیت گون سیال ء جنت بقال ء
سیاد ءُ وارث
هون انسانی زند ء مزنین اثر ی دؤر دنت - بلوچ بتلان چه سهر ء بیت که بلوچ راج ء تها
وت مان وتی ءُ سیاد گندی ءُ آزیز دوستی یک مهکمین رهبندی ـــ
* - وتی کُشیت روچ ء سر ء دؤر نه دنت
* - وشیان هاتونین جن نوشنت سکّیان برات گون مرکبان کو شتنت
* - چُکّ ء بدل چُکّ انت بلی براس ء بدل گار انت
* - ناهن چه گوشت ء جتا نه بیت
* - بنگوین براتانی بدل براز تک نه بیت
* - برات اگان کور انت گوهار امیدوار انت
اقتصادی ءُ مالی سنگ
اقتصادی ءُ مالی هالت راجانی تها مزنین کاری کنت ءُ انسانی زند ء تها آئی در ائین
کار و بار ءُ واسته ءُ نند و نیاد ء تهینوک هون گیشتر همیش انت ـ اقتصادی ءُ مالی
سنگانی در انگازی کنوکین چیزی بتل :
* - شُد ء مرد گون مزار ء میترینتگ
* - هستی ء غلامی شرین نیستی ء ملوک ء گرّین
* - شکر مان چلن ئین پات ء انت
* - شال ء پوش شالک ء پلّ ء مانجن
* - تورگ چه گوالگان نه دار نت
* - لشکر ء جنوک آباد بیت بلی لاپ ء جنوک آباد نه بیت
* - نان ء دئیگ سک انت بلی صلاه ئی حق انت
* - لوگ ء سوچ که پهر هر یدانت
دشمن ءُ بیر گیری
بلوچانی دودانی رو ء هون انت پمیشکه بیر گیری بلوچی کردار ء یک سک کهنین
بهری ـ بلوچی بتل چه بلوچ راج ء ای مهکمین دود ء شموشکار نه انت -
* - بیر په دیر نه رؤت
* - سنگ اگان چاتانی بُن ء ریز انت کینگ چه مردانی دل ء کنز انت
* - بیر بلوچانی تان دو سد سال ء لسهین آهو گی دود نتانین
* - دشمن اگان موری مزاربزانی
* - منتان په جنگ دو ستین مزاری براس نه بیت
بهادری :
بهادری بلوچ راج ء دومی نام انت - چه بلوچی بتلان بهادری ء بارو ء راجی پکر جوانی ء
انت -
* - چه مردگین شیر ء زندگین روباه گهتر انت
* - سر بروت قول مروت
* ــ مردانی چم سُهر انت
* ــ مرد وار بیت گار نه بیت
* ــ مرد په نام ء ءُ نامرد په نان ء مریت
* ــ مرد گون مرد توک وارت
* ــ توکل ء مرد ء خدا یار انت
* ــ عیب مان باسکان انت که کمان تیر نه بارت
مهر ءُ دوستی
دوستی انسان ء یک نفسونکی لوت یی ــ انسان بی نیکین خمبل ءُ دوست ء نه بیت
بلوچ راج ء مهر دوستی ء لیکه ءُ سنگ چی انت ؟ بازین بتل نامدار انت ــ
* ــ مهر په بها گپت نه بیت
* ــ دل ء گون دل ء راه انت
* ــ دل که نه کشیت نان تاپگ ء نه پشیت
* ــ آکه دی دوستان په جفاهان رنج نه بان
* ــ دوری دوستی یی
ذات ءُ زریات
قبائلی نظام ءُ زر یات ء شان ءُ شرپ باز بُرز ءُ بالا انت ــ راجی مزنی ءُ کستری ذات ءُ
زر یات ء بُن پد ء ایر انت ــ پیشی بلوچی راج یک قبائلی راجی پمیشکا ذات ءُ کتم ء
بارو ء بلوچی بازین بتل گندگ ء کاینت
* ــ کم ذات وتی کمی ء رگ کشیت
* ــ گوات کتگ تی ء په دو من دان ء
* ــ دو پاد ء مات ئ شر کن چار پاد ء پت ء
* ــ کپگان گوه که جهه جتگ جنپان
زبان ءُ گپّ
* ــ سد کتیت زبان سد بباد دنت زبان
* ــ زهم ء تپ روت زبان ء تپ نه روت
* ــ تکُ که بُن ء کپت پد ء چنگ نه بیت
* ــ باز هبر دیوان ء تام ء بارت
لجّ ءُ میار
* ــ دپ که وارت چم لج کاریت
* ــ جوهر بلوچ ء غیرت انت
* ــ یارک په لاپ ترانت
* ــ شپ که تهارین نه په ماس ءُ گهارین
راست ءُ دروغ
* ــ دورغ په مرد ئ عیب انت
* ــ دو تل دو پوستی په مرد ء عیب انت
* ــ آپ ء دُزی نمبگ چیر نه بیت
* ــ گپ ء په خُدا بکن لت ء په برات ء بور
سخی گیری ءُ کنجوسی
* ــ دادان هما مرد دینت که پس پیرک ء داد داتگ انت
* ــ داتگین دادانی پد ء نامرد جننت
* ــ مدئی غریب ء مجن غریب ء
هم تبی
* ــ گوک گوک ء بو ء پچّار کاریت
* ــ هر هر ء گندیت میزیت
* ــ برات ء بگند گُهار ء بگر
احتیاط ءُ دور گندی
* ــ آرگان جائی بن سنگان چه وت ء کم کنئی
* ــ کاؤ کی بور راؤکی برو
* ــ اُشتر ببو دور بچار هر مبو سُرمب مچار
جهد ءُ کوشست
* ــ نان آسان په کار آسان
* ــ وپتگین مرد ء میش نر کار نت
* ــ واب ء را وپایی بوتین گر ء کر گوشک ء کلاتی بست
وت ستاءُ گلا
* ــ وت گلا پیماز ء بو ء کنت
* ــ گوالگ ء دپ ء دارگ ء هوا مکن
* ــ چم وتی عیب ء کور انت
پد گیری
* ــ اسپ ء وت را نال کت کتگ ء وت ء رامیهی جت
* ــ گولو شُت کبگ ء رواجان وتی رواجی بیهال کت
مصلحت
* ــ یک شکاری هلار یکی هرام
* ــ مار به مریت لت مپر شیت
* ــ گولو هرام آپشک ئی هلار
چم برداری
* ــ دلمانگی نه کُشیت کجینیت
* ــ چمداری کچک ء سگتگ
صبر ءُ اشتاپی
* ــ صبر ء بُن شیر کن انت
* ــ کچک ء اشتاپ کت کُتّی ئی کور بو تنت
وطن دوستی
* ــ وائی وطن هُشکین دار
* ــ ساه ء دئیگ سکین چُشین جا گه ء حقین
اتفاق
* ــ یکی ء پتر ء گوات بارت
* ــ هُرّی هُرّی کاسگی پُری
تجربت
* ــ پیرین ء چادر ء لمب ء بند
* ــ پیر بئی میر نه بئی
دُذی ءُ بد کاری
* ــ دُزی مات هر روچ پیگ نه پچیت
* ــ لوگ ء مُهر کن همسایگ ء دُز مکن
* ــ دست مزور دل ملرز